سید اشرف الدین گیلانی
سید اشرف الدین گیلانی یکی از شاعر های دوران مشروطه ی ایران بود.
در سال 1288 ه. ق در قزوین زاده شد و در ۶ ماهگی پدرش را از دست داد
و میراث پدریش غصب شد. این رویداد او و خانواده‌اش را با فقر و تنگدستی
روبه‌رو ساخت.
وی مدیر روزنامه ی نسیم شمال بود(یکی از روزنامه های دوره ی مشروطه)
اشرف‌الدین گیلانی، برپایهٔ آگهیی که در نسیم شمال (اول فرودین ۱۳۱۳) چاپ
و دو روز پس از مرگ وی منتشر شد، در ۲۹ اسفند ۱۳۱۲ کمی پس از رهایی از
تیمارستان و در اولین روزهای آغاز پانزدهمین سال انتشار نسیم شمال درگذشت.
او را در گورستان ابن بابویه به خاک سپردند.وی را میتوان به عنوان یکی از شخصیت های
تاثیرگذار در انقلاب مشروطه نام برد.
از نمونه اشعار او می توان به اشعار زیر اضافه کرد:
در انتقاد از اوضاع ایران در دوران قاجار چنین می‌گوید:
نه درس به کار آید و نه علم ریاضی
نه قاعده مشتق و نه مستقبل و ماضی
نه هندسه و رسم و مساحات اراضی
خواهی که شوی مجتهد و مفتی و قاضی
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
صد سال اگر درس بخوانی همه هیچ است
در مدرسه یک عمر بمانی همه هیچ است
خود را به حقیقت برسانی همه هیچ است
جز مسخرگی هر چه بدانی همه هیچ است
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
------------------------------------------------
او که از جناح‌های سیاسی غریبه گرا در میهن رنج بسیار می‌برد
این سروده معروف خود را در نسیم شمال منتشر کرد:
خاک ایران شده ویران ز سه فیل
روس فیل، انگل فیل، آلمان فیل
دوش کردم به خرابات گذر
تا به قلیان زنم از بنک (بنگ) شرر
مرشدی دیدم با بوق و تبر
پک به قلیان زد و می‌خواند زبر
خاک ایران شده ویران ز سه فیل...
----------------------------------------------------------------------------------------------
غلغلی انداختی در شهر تهران ای قلم / خوش حمایت می کنی از شرع قرآن ای قلم
گشت از برق تو ظاهر نور ایمان ای قلم/ مشکلات خلق گردد از تو آسان ای قلم
نیستی آزاد در ایران ویران ای قلم
ای قلم تا می توانی در قلمدان صبرکن/ یوسف آسا سالها در کنج زندان صبرکن
همچو یعقوب حزین در بیت الاحزان صبرکن/ کور شو بیرون نیا از شهر کنعان ای قلم
نیستی آزاد در ایران ویران ای قلم
ای قلم پنداشتی هنگامه دانشوریست/در ره علم آمده هرکس به عرفان مشتریست
تونفهمیدی که اوضاع جهان خرتوخریست/خر همان است و عوض گردیده پالان ای قلم
نیستی آزاد در ایران ویران ای قلم
«ایها الشاعر»تو هم از شعر گفتن لال باش/شعر یعنی چه! برو حمال شو رمال باش
چشم بندی کن میان معرکه نقال باش/حقه بازی کن تو هم مانند رندان ای قلم
نیستی آزاد در ایران ویران ای قلم
======================================
عکس یادگاری چند نظامی رتبه بالا
با سید اشرف‌الدین گیلانی،
در روز دستگیر شدن توسط نظمیه و بردن او
به دارلمجانین تهران در نزدیک
دروازه قزوین
==========================================
END